FA Cup: Dünyadaki ilk futbol turnuvası!

FA Cup, bundan yıllar önce futbolun emekleme döneminden yürüme dönemine geçişinde düzenlenmiştir. Günümüzde 759 takımın katıldığı turnuvada iki ön eleme ve dört eleme turu sonrası takım sayısı 128’e düşer. Ancak hayata geçtiği 1871-72 yılları arasında oldukça sıkıntılı süreçler ortaya çıktı. Tarihte ilk FA Cup organizasyonuna toplamda 15 takım katılım gösterdi.

FA Cup nedir?

Tam adıyla, The Football Association Challenge Cup olarak bilinmektedir. FA Cup, 1871 yılında başlayıp, futbol tarihinin en eski turnuvası olarak kayıtlara geçmiştir. İngiltere takımlarının dışında İngiltere liginde mücadele eden İskoçya ve Galler kulüpleri de katılım göstermektedir.

İskoçya takımı olan Quenn’s Park, düzenlenen ilk turnuvada yer almıştır. Ayrıca 1884 ve 1885 yıllarında FA Cup’ta final oynama başarısı göstermiştir. İki kere ikinciliği bulunan Quenn’s Park, hiç şampiyon olamamıştır.

Yarı final maçları ve final maçı Wembley Stadyumu’nda oynanır. Premier Lig ve Championship takımları kupaya üçüncü turda katılım sağlar. Bununla birlikte İngiltere amatör liglerinde bulunan takımlar da katılım sağlamaktadır.

FA Cup, sadece 1915-1919 yılları arasında I. Dünya Savaşı nedeniyle ve 1939-1945 yıllarında ise II. Dünya Savaşı nedeniyle düzenlenmemiştir. Bunun dışında her sene düzenli olarak turnuva devam etmektedir.

FA Cup: En çok kazanan takım hangisidir?

FA Cup’ı en çok kazanan takımı Arsenal’dir. 21 final oynayan Londra ekibi, FA Cup kupasını 14 kere müzesine götürmüştür. İlk şampiyonluğunu 1929-30 sezonunda ilan ederken, son şampiyonluğunu 2019-20 sezonunda elde etmiştir.

Arsenal’e en yakın olan takım Manchester United. Kırmızı Şeytanlar, toplamda 20 final oynayarak 12 kere kupayı müzesine götürmüştür. İlk şampiyonluğunu 1908-09 sezonunda ilan ederken, son şampiyonluğunu 2015-16 sezonunda elde etmiştir.

FA Cup’ın ilk ve son şampiyon takımı hangisidir?

FA CUP ilk olarak 1871-72 sezonunda düzenlenmiştir. Katılım gösteren 15 takım arasından Wanderers kupanın sahibi olmuştur. Bununla birlikte toplamda beş kere FA Cup sahibi olmuştur. (1871-72, 1872-73, 1875-76, 1876-77, 1877-78)

Liverpool, kupanın son kazanan takımı konumundadır. 2021-22 sezonunda kupayı evine götüren kulüp, 30 yıllık FA Cup hasretine son vermiştir. Bununla birlikte Liverpool, toplamda 15 kere final oynayıp 8 kere birinci olmayı başarmıştır.

Tarihin ilk FA Cup turnuvasında yaşanan sıkıntılar nedir?

Yukarıda belirttiğimiz gibi turnuva toplamda 15 takımın katılmasıyla başladı. Bu takımlardan Reigate Priory ilk olarak çekilme kararı aldı. Harrow Chequers ise, kendi mezunlarının Wanderers adlı bir takım kurması nedeniyle Wanderers’a karşı oynamayı reddetti ve hükmen yenik sayıldı.

İlk turu bay geçen ekip, Hamstead Heathens oldu. Queen’s Park, Donnington adlı bir dil okulunun takımıyla eşleşti. Donnington, öğrencileri zinde tutabilmek için turnuvaya katılma kararı almıştı.

Queen’s Park ile Donnington, birbirinden uzak mesafede yer alan iki takım olması nedeniyle maçın oynanacağı yer konusunda bir türlü ortak karar çıkmadı. Ancak ilk turda iki takımın maç oynamadan çekilmesi nedeniyle iki takıma da ikinci tura geçiş izni doğdu.

Sorunu çözmek için atılan bu adıma rağmen, bir talihsizlik sonucu ikinci turda da Queen’s Park ile Donnington eşleşti. Bunun ardından, öğrenci başına £2 vermek istemeyen Donnington turnuvadan çekildi ve Queen’s Park maç oynamadan çeyrek finale çıktı.

Turnuvanın talihlisi İskoç ekip olurken, çeyrek finali de bay geçerek hiçbir maça çıkmadan yarı finale yükselerek Wanderers ile eşleşti. İlk maçın golsüz berabere bitmesiyle rövanş maçı oynanacakken Queen’s Park’ın Glasgow’dan tekrar deplasmana gidecek parası kalmamıştı.

Beraberlikte rövanş yerine uzatmaların oynanması teklifini geri çeviren ekip, ekonomik nedenlerden dolayı çekilmek zorunda kaldı. Böylelikle Wanderers, Crystal Palace’ı eleyen Royal Engineers ile finalde eşleşti. Kennington Oval’de gerçekleşen bu büyük finali 2 bin kişi izledi.

15. dakikada gelen Morton Betts golüyle maçın galibi Wanderers oldu ve FA Cup’un ilk şampiyonu oldu. Takımında sadece ordu mensuplarını bulunduran Royal Engineers’ın top sürmeye dayalı oyunu ise, galibiyete yetmemişti.

1972’de, yani ilk FA Cup’tan 100 yıl sonra Donnington, eski öğrencileriyle İskoç efsanesi Queen’s Park’a karşı bir maç yapabilme fırsatı yakaladı. Aslında bir asır önce oynanması gereken bu maçı, 6-0’lık skor ile kazanan İskoç ekibi oldu.

Okumaya devam et:

• Mauro Icardi hangi oyun sistemine uygun?
• Sheffield United: Bıçaklar ve Domuzlar
• İsim değiştiren futbol kulüpleri!